Pytanie:
Mieszkam od ponad 5 lat na Wyspie Jersey. Czy w przypadku mojego powrotu do Polski pomimo tego, że na Wyspie płacę podatki, musiałabym jeszcze raz zapłacić podatek w Polsce za okres 5 lat wstecz według polskiego systemu podatkowego?

 

Odpowiedź:
W przypadku Pani powrotu do Polski urząd skarbowy może przeprowadzić postępowanie mające na celu ustalenie, czy w latach ubiegłych, pomimo przebywania za granicą miała Pani obowiązki podatkowe w Polsce. W praktyce postępowanie takie sprowadzać się będzie do ustalenia, w którym państwie miała Pani w tym okresie miejsce zamieszkania. Zgodnie bowiem z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby, które mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

 

Do 31.12.2006 r. ustawa nie zawierała definicji miejsca zamieszkania. Organy podatkowe posługiwały się definicją wynikającą z kodeksu cywilnego, zgodnie z którą miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Ustalenie fizycznego miejsca pobytu nie budzi większych trudności, natomiast ustalenie „zamiaru stałego pobytu” było przedmiotem wielu sporów podatników z organami podatkowymi. W efekcie, w orzecznictwie i literaturze utrwaliła się wykładnia zgodnie z którą za miejsce zamieszkania osoby fizycznej uważa się ten kraj, z którym ma ona ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych).

 

Od 01.01.2007 r. miejsce zamieszkania ustala się zgodnie z definicją zawartą w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tą definicją za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

 

1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

 

Jeżeli więc w minionych 5 latach Pani „centrum interesów życiowych” znajdowało się na Wyspie Jersey to w Polsce posiadała Pani ograniczony obowiązek podatkowy, tylko w zakresie ewentualnych dochodów uzyskiwanych w Polsce. Za „centrum interesów życiowych” uznaje ten kraj, z którym miała Pani ściślejsze powiązania osobiste lub ekonomiczne. W tym celu uwzględnia się stosunki rodzinne i towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną, miejsce działalności gospodarczej i miejsce, z którego osoba zarządza swoim majątkiem. Jeżeli te obszary życia koncentrowały się na Wyspie Jersey i w okresie minionych 5 lat nie uzyskiwała Pani dochodów w Polsce to oznacza, że w Polsce nie miała Pani obowiązków podatkowych i powrót do kraju nie będzie się wiązał z obowiązkiem zapłaty jakiegoś zaległego podatku.

 

Przepisy dotyczące ustalenia miejsca zamieszkania stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska. Wyspa Jersey jest wprawdzie częścią angielskiej Korony ale jest niezależna od Zjednoczonego Królestwa. Zgromadzenie ustawodawcze Wyspy ma zastrzeżone prawo do decydowania o sprawach wewnętrznych wyspy (włączając opodatkowanie), podczas gdy Wielka Brytania jest odpowiedzialna za sprawy zewnętrzne Wyspy.
Zgodnie z Konwencją między Rzeczpospolita Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych określenie „Zjednoczone Królestwo” oznacza Wielką Brytanię i Irlandię Północną (wraz z terenami na których Zjednoczone Królestwo może sprawować suwerenne prawa w odniesieniu do dna morskiego i podglebia).

 

Oznacza to, że polsko – brytyjska umowa nie ma zastosowania do terytorium Wyspy Jersey. Wyspa ta ma zawarte umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania jedynie z Wielką Brytanią i Wyspą Guernsey.

 

Tak więc w celu określenia Pani miejsca zamieszkania stosowane będą jedynie polskie przepisy podatkowe. Gdyby okazało się, że Pani miejsce zamieszkania w rozumieniu tych przepisów znajdowało się w Polsce, to w zakresie opodatkowania dochodów uzyskanych na Wyspie Jersey miałyby zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

 

Zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym przed 1 stycznia 2004 r. dochody uzyskane z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów położonych w państwie, z którym Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania dochodów podlegały zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych. Warunkiem zastosowania tego zwolnienia było jednak, aby dochody tego rodzaju opodatkowane były w tym państwie podatkiem tego samego rodzaju (jeszcze wcześniej ustawa wymagała jedynie stosowania przez to państwo zasady wzajemności w zwolnieniu dochodów uzyskiwanych przez ich rezydentów z dochodów uzyskanych w Polsce). Podatek dochodowy w Polsce obliczało się w takim przypadku zgodnie z art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych identycznie jak w przypadku podatników, którzy osiągnęli dochód w krajach, z którymi Polska ma podpisaną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania i w stosunku do tego dochodu przewidywana jest metoda wyłączenia.

 

W stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2004 r. zwolnienie to nie obowiązuje. Natomiast art. 27 ust. 8 odnosi się obecnie jedynie do zwolnienia określonego w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania. Wobec powyższego dochody uzyskane przez polskich rezydentów od 2004 r. w państwach, z którymi Rzeczpospolita Polska nie podpisała umów o unikaniu podwójnego opodatkowania podlegają w całości opodatkowaniu w Polsce.

 

Dochody te łączy się z dochodami ze źródeł położonych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu w obcym państwie. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w państwie obcym.

 

Tak więc aby ustalić, czy za okres ostatnich 5 lat podlegała Pani opodatkowaniu w Polsce należałoby ustalić, gdzie znajdowało się Pani miejsce zamieszkania w tym okresie. Jeżeli miejscem tym zgodnie z przedstawionymi zasadami jego ustalania była Wyspa Jersey to w Polsce miała Pani obowiązek podatkowy jedynie w stosunku do dochodów uzyskanych w Polsce (jeżeli takie były uzyskiwane).

 

Gdyby okazało się, że Pani miejsce zamieszkania znajdowało się w Polsce (na przykład ze względu na fakt zamieszkiwania w Polsce najbliższej rodziny) to dochody uzyskane na Wyspie Jersey do roku 2004 r. były zwolnione w Polsce od podatku dochodowego (z ewentualnym zastosowaniem metody wyłączenia z progresją do dochodów uzyskanych w Polsce). Dochody uzyskane od 2004 r. podlegałyby opodatkowaniu w Polsce z możliwością odliczenia od podatku polskiego podatku zapłaconego za granicą.

 

Artykuł "Powrót do Polski i podatki za lata ubiegłe" pochodzi z serwisu www.podatki.pl
Autor: Mariusz Makowski