Wielu z nas myśląc o powrocie do Polski zastanawia się, co zrobić ze wszystkimi nabytymi tu dobrami. Czy będzie je można swobodnie przewieźć przez polską granicę i czy nie grożą nam żadne opłaty? Można je, otóż zabrać ze sobą na zasadzie mienia przesiedleńczego. Mienie przesiedleńcze to rzeczy osobistego użytku osób przybywających do kraju na pobyt stały lub powracających z czasowego pobytu za granicą.

Jeżeli ilość i rodzaj przywożonych rzeczy nie mają przeznaczenia handlowego mogą być zwolnione od cła. Muszą być jednak spełnione określone warunki:
- rzeczy te musiały być bezpośrednio używane przez osobę lub w gospodarstwie domowym
- muszą służyć tym samym celom w kraju
- przebywanie poza granicami Polski za zgodą władz kraju pobytu, przez co najmniej 12 kolejnych miesięcy poprzedzających powrót
- od daty ostatniego zgłoszenia celnego uprawniającego do zwolnienia od cła towarów minęło najmniej 36 miesięcy

Ponadto, zwolnienie od podatku celnego stosuje się pod warunkiem nieodstępowania ( np. sprzedaż, wynajem, użyczenie) rzeczy zwolnionych od cła, przez okres 12 miesięcy, licząc od dnia objęcia procedurą dopuszczenia do obrotu.
Istnieją jeszcze szczególne przypadki, kiedy można stosować zwolnienie od cła rzeczy osobistego użytku, kiedy to pobyt był krótszy niż 12 miesięcy, jednak nie mniej niż 6 miesięcy, a osoba powracająca udowodni, że nie miała wpływu na skrócenie pobytu.
Kodeks celny ściśle określa normy ilościowe ustanowione na zwalniane od cła dobra. W przypadku biżuterii i wyrobów jubilerskich są to określone wagi, natomiast dóbr codziennego użytku komplety i sztuki (niestety w większości przeważa liczba 1).

Oto lista przykładowych rzeczy, które mogą być zwolnione od cła:
- sprzęt elektroniczny i gospodarstwa domowego
- samochody osobowe, przyczepy do samochodów osobowych, przyczepy kempingowe, motocykle, rowery
- łodzie, samoloty
- instrumenty muzyczne, przenośne sprzęty niezbędne do wykonywania zawodu

Towary te, zwolnione z cła, są również zwolnione od podatku od towarów i usług (VAT) oraz podatku akcyzowego.

Oto kilka niezbędnych informacji, co zrobić i gdzie się udać w celu zarejestrowania sprowadzonego auta do Polski.

Należy tu rozpatrzyć dwa przypadki:
- sprowadzenie samochodu nowego
- sprowadzenie samochodu używanego.

Sprowadzenie samochodu nowego

W rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. (Dz.U. 2004 nr 54, poz. 535 z późn. zmianami) o podatku VAT, samochód może być traktowany jako nowy, jeżeli nie przejechał on więcej niż 6 tysięcy km lub od momentu dopuszczenia go do użytkowania minęło nie więcej niż 6 miesięcy.
Aby zarejestrować nowy samochód w Polsce konieczne będzie posiadanie następujących dokumentów:
- dowodu własności auta
- deklarację jego wartości
- aktualne świadectwo homologacji zgodne z unijna procedurą homologacji
- w ciągu 5 dni od dnia nabycia auta konieczne jest złożenie deklaracji do właściwego urzędu celnego i opłacenie akcyzy.

W przypadku, kiedy sprowadzany samochód był już wcześniej zarejestrowany w innym kraju, wymagany będzie także dokument potwierdzający wyrejestrowanie auta i wcześniejszy dowód rejestracyjny, a także ubezpieczenie. Zgodnie z zasadą wzajemności państw członkowskich UE nie jest wymagana opinia z polskiej stacji diagnostycznej.
Sprowadzenie nowego auta wiąże się z zapłaceniem podatku VAT (22%) i akcyzy. Ponadto, samochód musi być zarejestrowany w Polsce w ciągu 30 dni od dnia sprowadzenia. W celu zapłacenia podatku VAT należy złożyć, we właściwym urzędzie skarbowym, uproszczoną deklarację podatkową, a kwotę wynikającą z deklaracji uiścić w ciągu 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Sprowadzenie używanego samochodu z zagranicy

Przy rejestracji używanego pojazdu konieczne będą wszystkie wyżej wymienione dokumenty poza świadectwem homologacji. Przy przekraczaniu granicy nie wymagane jest zgłaszanie pojazdu do odprawy celnej, a jedynie sprawdzenie dokumentów pojazdu przez Straż Graniczną. W przypadku sprowadzenia samochodu używanego nie ma konieczności płacenia podatku VAT w Polsce, a jedynie akcyzy. Jednakże procedura rejestracji auta wymagana przedstawienie urzędowi skarbowemu dokumentu, który potwierdza nabycie pojazdu wraz z wnioskiem o wydanie zaświadczenia o braku obowiązku płacenia VAT-u.
Do celów rejestracji używanego pojazdu wymagane są, zatem:
- dowód własności auta
- dowód rejestracyjny, jeżeli był wcześniej zarejestrowany
- dowód potwierdzający zapłatę akcyzy (w ciągu 5 dni od dnia nabycia auta)
- potwierdzenie zapłaty opłaty recyklingowej
- a także wniosek z właściwego urzędu skarbowego o zapłaceniu podatku VAT lub braku takiego obowiązku
Oprócz tego, konieczna jest opinia techniczna polskiej stacji diagnostycznej (mimo aktualnego dokumentu z innego kraju).

Ustawa ściśle określa wysokość akcyzy, która zależy od roku produkcji i pojemności silnika. Podatek akcyzowy jest naliczany wprost (czyli: stawka podatku x wartość pojazdu). Przykładowo, dla rocznych samochodów z silnikiem o poj. do 2 litrów stawka akcyzy wynosi 3,1%, a dla tych samych pojazdów, ale starszych niż osiem lat, wynosi już 65%!!!
Dla samochodów rocznych, z silnikiem powyżej 2 litrów, akcyza wynosi 13,6%, a dla starszych do 65%.

Ważny jest, zatem fakt, że w przypadku sprowadzenia pojazdu jako mienie przesiedleńcze, istnieje możliwość zwolnienia od płacenia akcyzy. Według Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego, § 28 (tekst paragrafu):

1. Zwalnia się od akcyzy przywóz przez osobę fizyczna, przybywającą na terytorium kraju na pobyt stały lub powracającą z czasowego pobytu, samochodów osobowych z terytorium innego państwa członkowskiego, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:
1) samochód osobowy jest przeznaczony do użytku osobistego osoby fizycznej;
2) samochód osobowy służył do użytku osobistego tej osoby w miejscu poprzedniego jej pobytu w innym państwie członkowskim przez okres, co najmniej 6 miesięcy przed zmianą miejsca pobytu;
3) osoba fizyczna przedstawi właściwemu naczelnikowi urzędu celnego dowód potwierdzający spełnienie warunku, o którym mowa w pkt 2;
4) samochód osobowy nie zostanie sprzedany, wynajęty lub wypożyczony przez okres 12 miesięcy, licząc od dnia jego przywozu na terytorium kraju;
5) samochód osobowy został nabyty lub wprowadzony do obrotu zgodnie z przepisami dotyczącymi opodatkowania obowiązującymi w państwie członkowskim, w którym osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania, a przy wywozie nie stosuje się zwolnienia lub zwrotu podatku z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Warunek określony w ust. 1 pkt. 5 uważa się za spełniony, jeżeli samochód osobowy posiada urzędowy znak rejestracyjny państwa członkowskiego, w którym został zarejestrowany, z wyłączeniem tymczasowych znaków rejestracyjnych. W przypadku samochodów zarejestrowanych w państwie członkowskim, w którym wydanie urzędowych znaków rejestracyjnych nie jest konieczne, użytkownik powinien wykazać w inny sposób, że podatek został zapłacony.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, właściwy naczelnik urzędu celnego wydaje zaświadczenie stwierdzające zwolnienie od akcyzy.

A. Maciejewska

Źródło:
1. Kodeks celny
2. Gazeta Prawna a dn. 20.02.2006
3. Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26.04.2004 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (Dz.U. 2004 nr 97 poz. 966 z póżn. zm.)
4. Ustawa a dnia 11.03.2004 r. o podatku VAT (Dz.U. 2004 nr 54, poz. 535 z późn. zm.)